Stadium choroby oznaczane jest literą i liczbą. Ten kod oznacza zaawansowanie raka i stopień infiltracji do zdrowych tkanek okrężnicy, odbytnicy, węzłów chłonnych i innych otaczających tkanek. Wybór leczenia i rokowanie w dużym stopniu zależą od stadium nowotworu. Na przykład w początkowych stadiach chirurgiczne usunięcie guza będzie jedynym koniecznym zabiegiem, w bardziej zaawansowanych stadiach zajdzie być może konieczność zastosowania chemioterapii lub naświetlania. Lekarz powinien dokładnie wyjaśnić, w jakim stadium znajduje się nowotwór; ułatwi to następnie podejmowanie odpowiednich decyzji dotyczących leczenia. Aby określić stadium choroby, lekarz wykorzysta raport patologa w połączeniu z wynikami innych badań, które może zlecić. Badania te omówię w następnym rozdziale.
Istnieje kilka systemów oznaczania stadium nowotworu. Najczęściej używany jest system TNM, inny – to starszy system Dukesa, posługujący się literami od A do D. Obydwa systemy opierają się na stopniu rozprzestrzenienia się nowotworu do ścian jelita, sąsiednich narządów i narządów bardziej oddalonych. Ja używam systemu TNM, ale ponieważ niektórzy lekarze używają systemu Dukesa, wyjaśnię zasady klasyfikacji według obydwu systemów.
W systemie TNM, litery „T”, „N” i „M” używane są do oznaczania, jak daleko postąpiła inwazja komórek nowotworowych: do otaczających tkanek (T), do węzłów chłonnych (N) i czy nastąpiły przerzuty (M) *. Po każdej literze następuje liczba, określająca stopień zaawansowania nowotworu w danej kategorii.
Po ustaleniu stopnia zaawansowania w każdej z trzech kategorii określa się grupę stadium nowotworu, posługując się symbolem 0 (na oznaczenie stadium najmniej zaawansowanego) oraz liczbami od 1 do 4 (na oznaczenie bardziej zaawansowanych stadiów).