Stadium choroby oznaczane jest literą i liczbą. Ten kod ozna­cza zaawansowanie raka i stopień infiltracji do zdrowych tka­nek okrężnicy, odbytnicy, węzłów chłonnych i innych otacza­jących tkanek. Wybór leczenia i rokowanie w dużym stopniu zależą od stadium nowotworu. Na przykład w początkowych stadiach chirurgiczne usunięcie guza będzie jedynym koniecz­nym zabiegiem, w bardziej zaawansowanych stadiach zajdzie być może konieczność zastosowania chemioterapii lub naświe­tlania. Lekarz powinien dokładnie wyjaśnić, w jakim stadium znajduje się nowotwór; ułatwi to następnie podejmowanie od­powiednich decyzji dotyczących leczenia. Aby określić sta­dium choroby, lekarz wykorzysta raport patologa w połączeniu z wynikami innych badań, które może zlecić. Badania te omó­wię w następnym rozdziale.

Istnieje kilka systemów oznaczania stadium nowotworu. Naj­częściej używany jest system TNM, inny – to starszy system Dukesa, posługujący się literami od A do D. Obydwa systemy opierają się na stopniu rozprzestrzenienia się nowotworu do ścian jelita, sąsiednich narządów i narządów bardziej oddalo­nych. Ja używam systemu TNM, ale ponieważ niektórzy leka­rze używają systemu Dukesa, wyjaśnię zasady klasyfikacji we­dług obydwu systemów.

W systemie TNM, litery „T”, „N” i „M” używane są do ozna­czania, jak daleko postąpiła inwazja komórek nowotworo­wych: do otaczających tkanek (T), do węzłów chłonnych (N) i czy nastąpiły przerzuty (M) *. Po każdej literze następuje licz­ba, określająca stopień zaawansowania nowotworu w danej kategorii.

Po ustaleniu stopnia zaawansowania w każdej z trzech kate­gorii określa się grupę stadium nowotworu, posługując się sym­bolem 0 (na oznaczenie stadium najmniej zaawansowanego) oraz liczbami od 1 do 4 (na oznaczenie bardziej zaawansowa­nych stadiów).