Po operacyjnym usunięciu guza usunięte tkanki zostaną poddane badaniu, aby ustalić, jak dalece rak się rozprzestrzenił, czyli określić stadium jego zaawansowania (patrz rozdział siódmy). Dodatkowe badania, jak na przykład tomografia komputerowa, pozwolą również określić, czy rak się rozprzestrzenił i jak bardzo. Jeżeli tak się stało, zastosuje się leczenie uzupełniające. Jego celem jest zniszczenie pozostałych w organizmie komórek rakowych. W wypadku wczesnego stadium (I), w którym rak dotarł najwyżej do warstwy podśluzówkowej ściany jelita, chemioterapia nie jest potrzebna ze względu na bardzo małe zagrożenie nawrotem raka.
W stadium IIA (T3N0M0 – proces nowotworowy objął warstwę mięśniową ściany jelita) chemioterapia nie jest konieczna, ale może być zastosowana. Wykazano, że chemioterapia pomaga w stadium IIB (T4N0M0 – proces nowotworowy przedostał się poprzez ścianę jelita do sąsiednich tkanek i narządów). Stosowanie chemioterapii w stadium T3N0M0 (proces nowotworowy objął warstwę mięśniową jelita grubego, ale nie przedostał się dalej) jest sprawą kontrowersyjną i lekarze nie są przekonani o jej skuteczności.
Jeżeli istnieją dowody na zaatakowanie węzłów chłonnych (stadium III), lekarz najprawdopodobniej zleci leczenie uzupełniające. Celem tego leczenia jest zniszczenie guzków nowotworu niewidocznych gołym okiem, zapobieganie nawrotom i zwiększenie prawdopodobieństwa wyleczenia. W stadium III chemioterapia zmniejsza zagrożenie nawrotu o 41% i zmniejsza śmiertelność o 33%. W chemioterapii używa się przeważnie mieszanki różnych leków, o których będę mówił poniżej.
W nowotworach okrężnicy rzadko stosuje się naświetlanie jako leczenie uzupełniające.
LECZENIE UZUPEŁNIAJĄCE W RAKU ODBYTNICY
W stadiach II i III raka odbytnicy chemioterapia jest nadal podstawową metodą leczniczą. Jednakże w tych nowotworach stosuje się dodatkowo naświetlanie, aby zapobiec penetracji raka do narządów miednicy małej, ponieważ rak ten oprócz tworzenia przerzutów ma większą niż nowotwór okrężnicy tendencję do lokalnego rozprzestrzeniania się. Tak więc naświetlanie pomaga hamować rozwój raka odbytnicy i zmniejsza częstość nawrotów. W raku okrężnicy naświetlanie nie jest tak skuteczne i z tego względu nie jest obecnie stosowane.