Przesłanie, że sole wapnia budują kości i zapobiegają osteoporozie, słyszeliśmy miliony razy. Ale wapń, poza utrzymywaniem w zdrowiu naszych kości, spełnia inne zbawienne dla organizmu funkcje. Wykazano, że sole wapnia chronią przed chorobami serca i wieloma innymi, włączając w to raka jelita grubego. Badania wykazały, że stosowanie wapnia zmniejsza częstość powstawiania polipów i zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.
Wapń a rak jelita grubego
Wapń hamuje wzrost komórek raka jelita grubego. Jedno z najwcześniejszych badań na ten temat przeprowadzono w Memoriał Sloan-Kettering Cancer Center w roku 1985. Obserwowano wpływ podawania wapnia na błonę śluzową jelita grubego u grupy obciążonych rodzinnie rakiem jelita grubego. Przed rozpoczęciem badania stwierdzono u tych osób zwiększoną częstotliwość podziałów komórek. W czasie eksperymentu podawano tym osobom 1,25 grama wapnia dziennie. Po 2, 3 miesiącach podawania wapnia komórki jelita grubego zmniejszyły częstość podziałów i zaczęły zachowywać się jak komórki osób o niskim stopniu zagrożenia rakiem jelita grubego.
W miarę upływu czasu gromadzono coraz więcej dowodów na rolę wapnia w rozwoju raka jelita grubego. Jedno z bardziej interesujących serii badań wykonano w St Luke’s-Roosevelt Hospital Center i na uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Badacze wykazali, że u osób, które poprzednio miały polipy, zwiększenie dziennej dawki wapnia do 1,2 grama dziennie (zawartego w niskotłuszczowych przetworach mleczarskich, będących bogatym źródłem wapnia) zmniejszyło liczbę komórek przedrakowych.
Badacze z Harvard School of Public Health potwierdzili znaczenie wapnia, używając danych ze znanego nam badania pielęgniarek i badania pracowników służby zdrowia („Health Professionals Study”). Obydwa te badania obejmowały łącznie 135 tysięcy osób. Badając związek między przyjmowaniem wapnia a rakiem jelita grubego, stwierdzono, że zagrożeni-e rakiem lewej (zstępującej) części okrężnicy było mniejsze u osób, które spożywały około 700 lub więcej miligramów wapnia dziennie, niż u osób, które spożywały 500 miligramów wapnia lub mniej. Wyniki te wskazują, że nawet niewielka różnica w spożyciu wapnia ma duże znaczenie w profilaktyce raka.
Mechanizm działania wapnia nie jest znany. Przypuszcza się, że sole wapnia łączą się z kwasami żółciowymi i kwasami tłuszczowymi, przekształcając je w związki nierozpuszczalne; w tej postaci organizm może je bezpiecznie wydalić. Już poprzednio pisałem, że kwasy żółciowe mogą podrażniać komórki jelita grubego, stymulując ich niekontrolowane podziały. Wapń spożywany w potrawach i w postaci tabletek ma takie samo działanie.
Najlepsze źródła pokarmowe
Najbogatszym źródłem wapnia jest nabiał. Inne źródła to szpinak, gładkolistna odmiana jarmużu, brokuły i tofu, jednakże nie dorównują one nabiałowi. Również migdały zawierają stosunkowo dużo wapnia.