Podczas badania wykonuje się doodbytniczy wlew (lewatywę) z papki barytowej. Do okrężnicy wprowadza się ponadto powie­trze, co stanowi dodatkowy kontrast. Używając związku baru (nie przepuszczającego promieni Roentgena) i powietrza jako po­dwójnego kontrastu, można zauważyć zmiany chorobowe, polipy i raka w jelicie grubym. Podobnie jak sigmoidoskopia, badanie to wychodzi z mody, ponieważ jest nieprzyjemne dla pacjenta i nie wykrywa małych polipów. Jeżeli badanie to ujawni coś podej­rzanego, to – łatwo zgadnąć – trzeba będzie i tak wykonać kolo­noskopię, między innymi dlatego, że podczas tego zabiegu nie można ani usunąć polipów, ani pobrać wycinka tkanki do bada­nia histopatologicznego. W artykule, który ukazał się ostatnio w „New England Journal of Medicine”, wykazano, że badanie je­lita grubego za pomocą wlewu kontrastowego jest mniej skutecz­ne w wykrywaniu polipów i guzów rakowych niż kolonoskopia.

Kto wykonuje badanie

Wlew kontrastowy wykonywany jest przez radiologów, zwykle na oddziale radiologicznym szpitala lub przychodni. Jednakże coraz mniej radiologów ma doświadczenie w wykonywaniu tego badania i wykrywaniu polipów. Jeżeli mimo to lekarz zleci wykonanie tego badania, należy się dowiedzieć od niego, do którego radiologa się zwrócić.

Przed badaniem

Na dzień przed badaniem należy przejść na płynną dietę, a tak­że zastosować środki przeczyszczające. Nie muszą one jednak być tak silne jak leki stosowane przed kolonoskopią.

Bezpośrednio przed rozpoczęciem badania wykonuje się lewa­tywę oczyszczającą. Następnie wlewa się przez kaniulę wprowa­dzoną do odbytnicy kontrastową papkę barytową. Zawiesina siar­czanu baru, nie przepuszczająca promieni Roentgena, pokrywa śluzówkę jelita grubego i wypełnia wszystkie nierówności i uchył­ki. Po wprowadzeniu powietrza taki podwójny kontrast uwidacz­nia jelito i nieprawidłowości, jeśli takie istnieją. Dzięki kontrasto­wi radiolog widzi duże polipy i guzy rakowe.

Sposób wykonania

Pacjenta układa się na specjalnym stole w pozycji leżącej. Ra­diolog uciska delikatnie jamę brzuszną, aby rozprowadzić masę barytową po całej długości jelita grubego. Następnie wprowa­dza się powietrze. Radiolog zmienia pozycję pacjenta, aby otrzymać możliwie najlepsze obrazy wszystkich odcinków jeli­ta. Pacjent może odczuwać ból i parcie na stolec.

Ryzyko

Badanie jest właściwie całkowicie bezpieczne. Papka barytowa może jednak podrażnić śluzówkę jelita i pogorszyć istniejące zapalenie jelita grubego. Opisano perforacje wprowadzonym powietrzem, ale są to przypadki niezwykle rzadkie.

Po badaniu

Po badaniu pacjent może udać się do toalety, aby wydalić kon­trast barytowy. Ważne jest picie dużej ilości płynów, bo to po­maga w wydaleniu kontrastu. Przez kilka dni baryt powodować będzie białe lub różowawe zabarwienie stolców, dopóki cały kontrast nie zostanie wydalony z organizmu.

Wyniki

Wlew kontrastowy może wykryć wiele nieprawidłowości w je­licie grubym, włączając w to duże polipy, guzy (nowotworowe i zapalne, ale bez możliwości ich zróżnicowania), uchyłki, zwę­żenie i usztywnienie okrężnicy i inne. W razie wykrycia lub podejrzenia guzów lub polipów trzeba wykonać kolonoskopię lub zabieg chirurgiczny.