Przed operacją, zarówno w obrębie okrężnicy, jak i odbytnicy, trzeba wykonać szereg czynności wstępnych. Przede wszyst­kim chirurg przeprowadzi dokładne badanie fizykalne, prze­analizuje historię choroby, a następnie zleci badania w celu dokładnego zlokalizowania guza i określenia jego stanu. Na podstawie tych wszystkich badań zdecyduje, jaki rodzaj lecze­nia będzie konieczny.

Chirurg musi się także upewnić, że zabieg, który ma wyko­nać, będzie bezpieczny. Na przykład musi sprawdzić, czy serce i płuca pacjenta wytrzymają stres znieczulenia ogólnego i sa­mego zabiegu. Jeśli u pacjenta stwierdzono wcześniej jakąś po­ważną chorobę, może on nie wytrzymać zabiegu lub chemio­terapii. Następujące stany chorobowe mogą być przeszkodą w przeprowadzeniu zabiegu: choroby serca (choroba naczyń wieńcowych, zastawek, zastoinowa niewydolność serca), cho­roby płuc (rozedma, palenie tytoniu), niewydolność wątroby (marskość), niewydolność nerek oraz choroby naczyń krwio­nośnych, jak na przykład tętniak aorty. Każda choroba zwięk­sza zagrożenie komplikacjami pooperacyjnymi.

Z drugiej strony doskonała fizyczna kondycja i wolna od po­ważniejszych chorób historia zdrowia wpłyną korzystnie na przebieg kuracji. Dysponując tymi wiadomościami, chirurg wraz z resztą zespołu rozważą korzyści i ryzyko zabiegu opera­cyjnego. Większość pacjentów reaguje na wiadomość o rozpo­znaniu raka skargą: „Nie było sensu dbać o kondycję fizyczną i przestrzegać diety, skoro i tak zachorowałem na raka!” Odpo­wiedź jest jednoznaczna: Dobry stan zdrowia i dobra kondycja fizyczna znacznie zwiększają szanse bezpowikłaniowego wy­zdrowienia po operacji i zniesienia terapii pooperacyjnych, je­żeli będą one konieczne.